Άρθρο στα ΝΕΑ (16/01/2025)

Ο καρκίνος ωοθηκών είναι το γυναικολογικό νεόπλασμα με τη μεγαλύτερη θνητότητα ως συνέπεια της καθυστερημένης διάγνωσης της νόσου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η νόσος διαγιγνώσκεται όταν έχει ήδη επεκταθεί ενδοκοιλιακά καθιστώντας λιγότερο αποτελεσματικές τις προσπάθειες θεραπευτικής αντιμετώπισης. 

Σε μια προοπτική μελέτη που δημοσιεύθηκε προσφάτως στο έγκριτο περιοδικό Nature Communications διερευνήθηκε η συσχέτιση μεταξύ διατροφικών παραγόντων και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου σε ένα μεγάλο δείγμα γυναικών στο Ηνωμένο Βασίλειο. 

Η Πρωτοχρονιά είναι η ιδανική στιγμή για έναν απολογισμό του παρελθόντος έτους και τον καθορισμό νέων στόχων.

Νέα δεδομένα από μελέτες που παρουσιάστηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αιματολογίας (ASH) του 2024 αναδεικνύουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ διατροφής και αιματολογικών κακοηθειών, προσφέροντας πιθανές στρατηγικές διατροφικών παρεμβάσεων. 

Με ιδιαίτερη θλίψη ανακοινώνουμε την εκδημία στις 27/12/2024 του
Ομότιμου Καθηγητή και πρώην Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπυρίδωνα Μουλόπουλου.

Σε αυτήν την εποχή, η χρήση των κοινωνικών δικτύων (social media) έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος)  παρουσιάζουν περιληπτικά τα στατιστικά στοιχεία για τη χρήση του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα από τις ΗΠΑ, αφού η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός. 

Η παχυσαρκία και ο αυξημένος ΔΜΣ (Δείκτης Μάζας Σώματος) συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για απομακρυσμένες υποτροπές και θνησιμότητα σε γυναίκες με πρώιμο στάδιο καρκίνου του μαστού, σύμφωνα με ευρήματα που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο Συνέδριο Καρκίνου του Μαστού στο San Antonio των ΗΠΑ.

Στις 6-10 Δεκεμβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε το 66o ετήσιο Αμερικανικό Συνέδριο Αιματολογίας στο San Diego των ΗΠΑ, η μεγαλύτερη παγκόσμια συνάντηση που αφορά την αιματολογία.  

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο διεθνές περιοδικό JAMA,  σε πληθυσμό που συμμετείχαν 2453655 ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας που υπέστησαν τραυματισμό, το 10,6% των ασθενών που παρουσίασαν πτώση, στη συνέχεια διαγνώστηκαν με άνοια εντός 1 έτους. 

Σύμφωνα με μία δημοσίευση (brief report) στο JAMA που δημοσιεύθηκε μόλις στις 5 Δεκεμβρίου, όπως αναφέρουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής)  εκτιμάται ότι μόνο στις ΗΠΑ, αποφεύχθηκαν συνολικά 5,94 εκατομμύρια θάνατοι από αυτούς τους 5 καρκίνους. 

Άρθρο στα ΝΕΑ (05/12/2024)

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 2ο Συνέδριο με τίτλο «Κακοήθεια σε νεαρή ηλικία», το οποίο διοργάνωσε η Θεραπευτική Κλινική (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στις 29 και 30 Νοεμβρίου 2024, στη Λέσχη Ελλήνων Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα. Πρόεδρος της Οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου ήταν η Καθηγήτρια Παθολογικής-Ογκολογίας Φλώρα Ζαγουρή και επίτιμος Πρόεδρος του Συνεδρίου ήταν ο Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής και τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Μελέτιος Αθανάσιος Δημόπουλος. 

Η σύγχρονη θεραπευτική του καρκίνου, με τη χρήση των διαφόρων μορφών ανοσοθεραπείας και των στοχευουσών θεραπειών, έχει συνεισφέρει σημαντικά στην αύξηση της επιβίωσης των ασθενών. Η πρόοδος αυτή έχει επέλθει ως αποτέλεσμα της καλύτερης κατανόησης των μηχανισμών που προάγουν την καρκινογένεση αλλά και των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών των καρκινικών κυττάρων.

Η παχυσαρκία οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων και θανάτου από αυτά. Οι κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν σήμερα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας προτείνουν κλιμάκωση των θεραπευτικών μέτρων ανάλογα με το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και την παρουσία συννοσηροτήτων. 

Ο Νοέμβριος είναι μήνας αφιερωμένος στον καρκίνο του στομάχου (November is Gastric Cancer Awareness Month), την πέμπτη πιο συχνή κακοήθεια παγκοσμίως με περίπου ένα εκατομμύριο νέες περιπτώσεις το χρόνο. 

O καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου που σχετίζεται με καρκίνο και η συχνότητα της νόσου αυξάνεται συνεχώς. Η συντριπτική πλειονότητα των καρκίνων του παγκρέατος -πάνω από το 95% - είναι αδενοκαρκίνωμα του παγκρεατικού πόρου και προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι σε νεότερους ενήλικες, η συχνότητα εμφάνισης αδενοκαρκινώματος του παγκρεατικού πόρου έχει αυξηθεί σε νεότερες γυναίκες αλλά παρέμεινε σταθερή στους άνδρες. 

Μόλις στα μέσα Νοεμβρίου 2024 ταυτοποιήθηκε το πρώτο περιστατικό της νέας φυλογενετικής ομάδας Ιb της Μpox στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, μετά από ταξίδι στην ανατολική Αφρική. Στην Ευρώπη έχουν πλέον αναφερθεί περιστατικά στη Μεγάλη Βρετανία, Σουηδία και Γερμανία, ενώ επίσης έχουν διαγνωστεί περιστατικά της νέας φυλογενετικής ομάδας σε Ινδία, Κένυα, Ταϋλάνδη στην Ασία. 

Αυτή η μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο JAMA Oncology περιελάμβανε 3946 ασθενείς με καρκίνο προστάτη και εξέτασε τις μακροχρόνιες ανεπιθύμητες ενέργειες και επιπλοκές που σχετίζονται με τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη σε σύγκριση με έναν γενικό πληθυσμό ηλικιωμένων ανδρών. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) αναφέρουν ότι αυτή η μελέτη περιελάμβανε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου που δεν είχε λάβει θεραπεία. Οι αναλύσεις δεδομένων πραγματοποιήθηκαν από τις 21 Σεπτεμβρίου 2022 έως τις 18 Μαρτίου 2024. Το δείγμα της μελέτης περιελάμβανε 29196 συμμετέχοντες με μέση ηλικία 68,7 έτη. Από αυτούς, 3946 συμμετέχοντες είχαν καρκίνο του προστάτη, μεταξύ των οποίων 655 υποβλήθηκαν σε θεραπεία με προστατεκτομή και 1056 υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία. Ο κίνδυνος 12ετούς κινδύνου επιπλοκών από το ουροποιητικό ήταν 7,23 φορές μεγαλύτερος για τα άτομα με προστατεκτομή και 2,76 φορές μεγαλύτερος για τα άτομα που είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία σε σύγκριση με συμμετέχοντες που δεν έλαβαν θεραπεία. Επιπλέον, μεταξύ των συμμετεχόντων που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ακτινοθεραπεία, υπήρχε σχεδόν 3 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε σχέση με αυτούς που δεν έλαβαν θεραπεία και περίπου 100 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος επιπλοκών που σχετίζονται με την ακτινοβολία, συμπεριλαμβανομένης της κυστίτιδας και πρωκτίτιδας από ακτινοβολία.

Συμπερασματικά η ριζική προστατεκτομή ή η ριζική ακτινοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη συσχετίστηκε με υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών 12 χρόνια μετά τη θεραπεία, εύρημα που υπογραμμίζει τη σημασία της παροχής συμβουλών στους ασθενείς και παρέχει λόγους για την αναζήτηση νέων μεθόδων για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη.

Οι αποφάσεις της θεραπείας πρέπει να σταθμίζουν τους κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας του καρκίνου με εκείνα των νοσηροτήτων που σχετίζονται με τη θεραπεία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σε πολλούς ασθενείς με τυχαία διάγνωση καρκίνου του προστάτη, είναι πολύ πιθανό η νόσος αυτή να μη δημιουργήσει στον ασθενή κανένα πρόβλημα. Η έγκαιρη εντόπιση τέτοιων ασθενών έχει ιδιαίτερη σημασία προκειμένου να αποφευχθούν θεραπευτικές παρεμβάσεις, που όπως φάνηκε και από την παραπάνω ανάλυση, επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών χωρίς αποδεδειγμένα να βελτιώνουν την επιβίωσή τους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου. Πρόκειται για την ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.

Τα δεδομένα από μια νέα μελέτη της ESMO που δημοσιεύτηκαν στις 12 Οκτωβρίου 2024 στο The Lancet, υποδηλώνουν ότι οι μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις του ετήσιου κινδύνου μετάστασης σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού πρώιμου σταδίου είναι χαμηλότερες για ασθενείς που έχουν διαγνωστεί από το 2000 και μετά σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Αν και οι περισσότερες υποτροπές για ασθενείς που είναι αρνητικοί σε υποδοχείς οιστρογόνων (ER) συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των πρώτων 5 ετών, για εκείνους με ER-θετική νόσο ο κίνδυνος παραμένει με σταθερό ρυθμό πέραν των 5 ετών. 

O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενθαρρύνει τις υγειονομικές αρχές να προχωρούν στον ετήσιο προληπτικό εμβολιασμό έναντι της γρίπης και τονίζουν τη σημασία του εμβολιασμού για τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο και δυσμενή έκβαση όπως οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με συνυπάρχουσες χρόνιες παθήσεις ή/και ανοσοκαταστολή, καθώς και οι έγκυες.

Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε σε έγκριτο ιατρικό περιοδικό, αναφέρει ότι τα ποσοστά θνησιμότητας από πρώιμο καρκίνο του παχέος εντέρου αυξάνονται ανησυχητικά, ιδιαίτερα σε άτομα 20-44 ετών. 

Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους είναι ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Το αλκοόλ είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη ουσία στους νέους και μπορεί να τους προκαλέσει τεράστιους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια. Παρατίθενται εν συντομία τα στοιχεία που παρουσιάζει το NIH των ΗΠΑ, δηλαδή το National Institute on Alcohol abuse and alcoholism (Eθνικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ για την κατάχρηση του αλκοόλ και του αλκοολισμού).

Ο Οκτώβριος έχει πλέον καθιερωθεί ως «Μήνας Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού». 1 στις 8 γυναίκες κάποια στιγμή θα διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού ενώ κάθε χρόνο ενώ 4,500 γυναίκες στη χώρα μας προσβάλλονται από την νόσο. Αν και η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 62 έτη περίπου το 10% των ασθενών διαγιγνώσκονται πριν από τα 45 έτη. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των ασθενών είναι προ εμμηνοπαυσιακές, σε αναπαραγωγική ηλικία και επαγγελματικά ενεργές. 

Το 12ο Διεθνές Συνέδριο για τη Μακροσφαιριναιμία Waldenstrom (IWWM-12) πραγματοποιήθηκε από τις 17 έως τις 19 Οκτωβρίου 2024 στην Πράγα της Τσεχικής Δημοκρατίας. Η μακροσφαιριναιμία Waldenstrom είναι μία ασυνήθης λεμφο-υπερπλαστική νόσος, η οποία μπορεί να προκαλέσει μία ποικιλία συμπτωμάτων λόγω της διήθησης του μυελού, των λεμφαδένων, του σπλήνα από λεμφοπλασματοκύτταρα και λόγω των ιδιοτήτων της μονοκλωνικής IgM, η οποία χαρακτηρίζει τη νόσο.