Υψηλότερος ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου αμέσως μετά από COVID-19

Ο κίνδυνος για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς με COVID-19 φαίνεται να είναι σημαντικά αυξημένος τις 3 πρώτες ημέρες μετά τη μόλυνση, σύμφωνα με νέα μελέτη, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο International Stroke Conference στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ. Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής τους Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης αυτής.

Η μελέτη συμπεριέλαβε 19.553 άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω που διαγνώστηκαν με COVID-19 και νοσηλεύτηκαν με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η μέση ηλικία ήταν τα 80,5 έτη και 57,5% ήταν γυναίκες. Οι ερευνητές διαίρεσαν την περίοδο της μελέτης (1 Ιανουαρίου 2019 έως 28 Φεβρουαρίου 2021) σε περιόδους κινδύνου λόγω COVID-19 (0-3 ημέρες, 4-7 ημέρες, 8-15 ημέρες και 15-28 ημέρες) και περιόδους ελέγχου. Τα εγκεφαλικά επεισόδια που συνέβησαν 7 ημέρες πριν ή 28 ημέρες μετά τη διάγνωση της COVID-19 χρησίμευσαν ως περίοδοι ελέγχου, ενώ τα υπόλοιπα ως περίοδοι κινδύνου. Για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο, οι ερευνητές συνέκριναν τη συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου στις διάφορες περιόδους κινδύνου σε σχέση με τις περιόδους ελέγχου.

Ο κίνδυνος βρέθηκε 10πλάσιος (IRR 10,97, 95% CI, 10,30-11,68) στις 0-3 ημέρες. Ο κίνδυνος στη συνέχεια μειώθηκε γρήγορα, αλλά παρέμεινε υψηλότερος από την περίοδο ελέγχου. Συγκεκριμένα, τα IRR ήταν: 1,59 (95% CI, 1,35-1,87) στις 4-7 ημέρες, 1,23 (95% CI, 1,07-1,41) στις 8-14 ημέρες και 1,06 (95% CI, 0,95-1,18) στις 15-28 ημέρες. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου μετά από COVID-19 αυξάνεται περισσότερο για άτομα 65 ως 74 ετών και για όσους δεν έχουν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού νωρίς μετά από μια μόλυνση δεν είναι πρωτόγνωρη. Το μοτίβο αυτό έχει παρατηρηθεί με γρίπη, λοιμώξεις του αναπνευστικού και έρπητα ζωστήρα, αλλά μετά από COVID-19 φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Αν και ο μηχανισμός δεν είναι πλήρως κατανοητός, πιθανότατα συνδέεται με υπερβολική φλεγμονώδη απόκριση. Αυτή μπορεί να πυροδοτήσει καταρράκτη γεγονότων που οδηγούν σε υπερπηκτικότητα και σχηματισμό θρόμβων, που στη συνέχεια φράζουν τις αρτηρίες στον εγκέφαλο. Είναι επίσης πιθανό η μόλυνση να επηρεάζει άμεσα τα ενδοθηλιακά κύτταρα.

Θετικά τα πρώτα αποτελέσματα για την αποκατάσταση ασθενών με πλήρη βλάβη του νωτιαίου μυελού, μέσω της εμφύτευσης ειδικής συσκευής, ηλεκτρικής διέγερσης και χρήσης τεχνητής νοημοσύνης

Στο περιοδικό Nature Medicine, με δείκτη απήχησης 53, δημοσιεύτηκαν πρόσφατα τα πρώτα αποτελέσματα μίας συνεχιζόμενης κλινικής μελέτης (NCT02936453) που διεξάγεται στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λοζάνης υπό την καθοδήγηση του Νευροεπιστήμονα Grégoire Courtine. Το άρθρο αυτό σχολιάζουν ο Καθηγητής Νευρολογίας Γεώργιος Τσιβγούλης, Διευθυντής της Β’ Νευρολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ και η Νευρολόγος κα Λίνα Παλαιοδήμου.

Η εν λόγω κλινική μελέτη έχει ως στόχο τη διερεύνηση της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας μίας ειδικής συσκευής, η οποία εμφυτεύεται ενδορραχιαία σε ασθενείς με διατομή του νωτιαίου μυελού στο κατώτερο θωρακικό ή οσφυϊκό επίπεδο. Η τεχνογνωσία βασίζεται στην προηγούμενη κατασκευή και αποτελεσματική χρήση ανάλογων συσκευών ηλεκτρικού ερεθισμού, που στοχεύουν τις οπίσθιες ρίζες του νωτιαίου μυελού για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου. Η νέα συσκευή απαιτεί την επανατοποθέτηση των ηλεκτροδίων νευροχειρουργικά (υπό την εποπτεία της Καθηγήτριας Νευροχειρουργικής Jocelyne Bloch), μετά από αναλυτικό ψηφιακό σχεδιασμό, και έχει ως στόχο την ηλεκτρική διέγερση των νευρώνων κάτωθι της βλάβης και την επίτευξη κίνησης στα κάτω άκρα, η οποία μάλιστα είναι κατευθυνόμενη από τον ασθενή.

Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε από την ομάδα του Καθηγητή  Courtine (doi: 10.1038/s41591-021-01663-5) παρουσιάζονται τα δεδομένα των τριών πρώτων ασθενών, τα οποία είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά, καθώς η επέμβαση ήταν επιτυχής και οι ασθενείς απέκτησαν τη δυνατότητα κίνησης των κάτω άκρων ήδη από την πρώτη ημέρα μετεγχειρητικά. Με τη βοήθεια της συσκευής, την οποία μπορούσαν να ελέγξουν ηλεκτρονικά (μέσω τάμπλετ), οι ασθενείς κατάφεραν, όχι μόνο να περπατήσουν, αλλά και να συμμετέχουν σε περισσότερο πολύπλοκες κινήσεις, όπως ποδηλασία, κολύμβηση ή κωπηλασία μέσω της χρήσης ειδικών αλγορίθμων, προγραμματισμένων εκ των προτέρων για αυτές τις κινήσεις.

Η ολοκλήρωση της συγκεκριμένης κλινικής μελέτης και η παρουσίαση των συνολικών δεδομένων αναμένεται με ενδιαφέρον, καθώς τα παραπάνω αποτελέσματα, παρότι πρώιμα, φαίνονται εξαιρετικά ελπιδοφόρα για τους ασθενείς με διατομή του νωτιαίου μυελού.

Επίσης δημοσιεύτηκε σε: