Αξιολόγηση των ανεπιθύμητων ενεργειών από τα εμβόλια COVID-19

Ο εμβολιασμός έναντι της COVID-19 βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ανά την υφήλιο, ειδικά ενόψει και της επικράτησης του νέου στελέχους Όμικρον που έχει αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό των νέων κρουσμάτων. Οι εμβολιασμένοι μπορεί να εμφανίσουν παροδικές και ήπιες αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό και σπανιότερα σοβαρότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τη σχετική δημοσίευση των A. L. Beatty και συνεργατών στο περιοδικό JAMA Network Open (JAMA Netw Open. 2021;4(12):e2140364.). Οι ερευνητές αξιολόγησαν τους παράγοντες που μπορεί να σχετίζονται με την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών μετά τον εμβολιασμό έναντι της COVID-19. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε μεταξύ 26ης Μαΐου 2020 και 19ης Μαΐου 2021 και συμπεριέλαβε εμβολιασθέντες με τουλάχιστον 1 δόση εμβολίου COVID-19. Συνολικά συμπεριελήφθησαν δεδομένα από 19586 άτομα. Η διάμεση ηλικία ήταν τα 54 έτη (ηλικιακό εύρος 38 με 66 έτη), ενώ το 68.8% (13420 άτομα) ήταν γυναίκες. Αλλεργική αντίδραση ή αναφυλαξία αναφέρθηκε σε 26 από τα 8680 άτομα (0.3%) μετά από την πρώτη δόση των εμβολίων mRNA ΒΝΤ162b2 (Pfizer/BioNTech) ή mRNA-1273 (Moderna), σε 27 από τα 11141 άτομα (0.2%) μετά από δύο δόσεις του BNT162b2 ή mRNA-1273 ή μία δόση του JNJ-78436735 (Johnson & Johnson). Οι κυριότεροι παράγοντες που σχετίστηκαν με την εμφάνιση παρενεργειών ήταν ο αριθμός των δόσεων του εμβολίου (μεγαλύτερη πιθανότητα με περισσότερες δόσεις), το είδος του εμβολίου (μεγαλύτερη πιθανότητα με το mRNA-1273 συγκριτικά με το BNT162b2, και μεγαλύτερη πιθανότητα με το BNT162b2 συγκριτικά με το JNJ-78436735), η ηλικία (μεγαλύτερη πιθανότητα στους νεότερους), το φύλο (μεγαλύτερη πιθανότητα στις γυναίκες), καθώς και η προηγούμενη νόσος COVID-19 πριν τον εμβολιασμό. Συμπερασματικά, η συγκεκριμένη μελέτη που συνέλεξε δεδομένα από την καθημερινή κλινική πρακτική έδειξε ότι οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων για τη COVID-19 ήταν σπάνιες. Οι δύο δόσεις των εμβολίων, το είδος του εμβολίου, η νεαρότερη ηλικία, το γυναικείο φύλο και το ατομικό ιστορικό COVID-19 πριν τον εμβολιασμό αναδείχθηκαν ως παράγοντες κινδύνου που αύξαναν τον κίνδυνο παρενεργειών. Η φαρμακοεπαγρύπνηση είναι σημαντική να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής του εμβολιαστικού προγράμματος έναντι της COVID-19 συμπεριλαμβανομένων και των αναμνηστικών δόσεων.

Μήπως πέρασα COVID-19 και δεν το ξέρω;

 

*Το άρθρο επιμελήθηκαν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Όλοι γνωρίζουμε σίγουρα κάποιο συγγενικό ή φιλικό μας πρόσωπο που βρέθηκε θετικό στον κορωνοϊό, ειδικά τις τελευταίες εβδομάδες που ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε δραματικά. Συχνά λοιπόν πρόσφατα γεννιέται η απορία σε άτομα που δεν μολύνθηκαν επίσημα από τον ιό μήπως πέρασαν COVID-19 και δεν το ξέρουν. Ο κορωνοϊός μάλιστα μπορεί να υπήρχε στην κοινότητα ήδη νωρίτερα από όσο πιστεύαμε αρχικά. Έτσι, άνθρωποι μπορεί όντως να είχαν τον ιό και να έχουν αναρρώσει χωρίς να το γνωρίζουν, πριν ή κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ορισμένα ενδεικτικά σημεία που υποδεικνύουν ότι μπορεί να είστε ένας από τους ανθρώπους αυτούς είναι τα εξής:

1) Ένα «κακό» κρυολόγημα. Δεν είναι ασυνήθιστο να παρουσιάσουμε κρυολόγημα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αλλά αν είχατε ένα τέτοιο στα τέλη του 2019 ή στις αρχές του 2020, υπάρχει πιθανότητα το κρυολόγημά σας να ήταν στην πραγματικότητα COVID-19. Μια διαφορά είναι ότι η COVID-19 μπορεί να προκαλέσει σημεία για 2 εβδομάδες ή περισσότερο, ενώ το κοινό κρυολόγημα συνήθως διαρκεί λίγες ημέρες μόνο. Και σε αντίθεση με το κρυολόγημα, η COVID-19 συνήθως συνοδεύεται από πυρετό και αναπνευστικά συμπτώματα.

2) Δύσπνοια. Η δύσπνοια δεν είναι συνήθως σύμπτωμα κοινού κρυολογήματος ή γρίπης, αλλά χαρακτηριστικό της COVID-19. Θυμίζει συχνά τη δύσπνοια  που εμφανίζεται στις κρίσεις πανικού, αλλά φυσικά διαρκεί πολύ περισσότερο και συνοδεύεται και από άλλα σημεία ή συμπτώματα.

3) Επίμονος βήχας. Εάν είχατε ξηρό βήχα που χρειάστηκε χρόνο για να φύγει, θα μπορούσατε να έχετε περάσει COVID-19. Ο βήχας συνήθως αρχίζει ήπια, αλλά χειροτερεύει τις επόμενες 5-7 ημέρες και μπορεί να κρατήσει ακόμη περισσότερο.

4) Κόκκινα, υγρά μάτια. Καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας συμβουλεύουμε να πλένουμε συχνά τα χέρια και να αποφεύγουμε να αγγίζουμε το πρόσωπό μας. Ένας λόγος για αυτό είναι ότι η COVID-19 μπορεί να επηρεάσει και τα μάτια μας. Εάν λοιπόν παρουσιάσατε επιπεφυκίτιδα (κόκκινα ή ροζ μάτια), δακρύρροια ή θολή όραση, μπορεί αυτό να προκλήθηκε από τον κορωνοϊό.

5) Αίσθημα παλμών ή πόνος στο στήθος. Η COVID-19 μπορεί να επηρεάσει και την καρδιά μας. Αν λοιπόν νιώθατε να χτυπάει γρήγορα ή να φτερουγίζει ή αν είχατε σφίξιμο στο στήθος σας μπορεί να είχατε  κορωνοϊό. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται ακόμη και για 2 εβδομάδες σε ήπιες περιπτώσεις ή για 6 εβδομάδες σε πιο σοβαρές.

6) Αίσθημα αδικαιολόγητης κόπωσης. Αν είχατε ακραία κόπωση που δεν βελτιωνόταν με τον καλό ύπνο, θα μπορούσε να είναι σημάδι κορωνοϊού. Το αίσθημα αυτό μπορεί να επανέλθει σε μέρες ή μερικές φορές εβδομάδες αργότερα, ανάλογα με το άτομο.

7) Απώλεια όσφρησης ή γεύσης. Εάν τα φαγητά και τα ποτά σας φαινόταν να έχουν διαφορετική γεύση από το συνηθισμένο ή αν δεν είχαν γεύση ή αν δεν μπορούσατε να μυρίσετε καλά για μερικές εβδομάδες, θα μπορούσατε να έχετε μολυνθεί από τον κορωνοϊό. Ως και 80% των ανθρώπων που είναι θετικοί έχουν τέτοιο πρόβλημα.

8) Τεστ αντισωμάτων. Οι άνθρωποι που νόσησαν εμφανίζουν συνήθως υψηλούς τίτλους αντισωμάτων έναντι του κορωνοϊού. Βέβαια, ο χρόνος παρουσίας τους στο σώμα ποικίλει από άτομο σε άτομο. Επίσης, αν έχετε εμβολιαστεί όπως πρέπει, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πάντα την προέλευσή τους.

Επίσης δημοσιεύτηκε σε: