Η επίδραση της προηγούμενης λοίμωξης και του εμβολιασμού COVID-19 στη συμπτωματική λοίμωξη από Όμικρον

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Συρίγου Ροδάνθη Ελένη και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης των Heba N. Altarawneh και συνεργατών στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine 2022; 10.1056/NEJM. Πρόκειται για μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων η οποία διενεργήθηκε στο Qatar, από τον Δεκέμβριο του 2021 έως και το Φλεβάρη του 2022. Σκοπός της μελέτης ήταν να εξετάσει την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έναντι της COVID-19 είτε με το εμβόλιο BNT162b2 (Phizer-BioNTech) είτε με το mRNA-1273 (Moderna), και της φυσικής ανοσίας με στελέχη εκτός της Όμικρον, καθώς και της υβριδικής ανοσίας (πρώην νόσηση με SARS-CoV-2 και εμβολιασμό) έναντι της συμπωματικής νόσησης με το στέλεχος Όμικρον και της σοβαρής και πιθανώς θανατηφόρας λοίμωξης.

Το ποσοστό ανοσίας για τον ανεμβολίαστο πληθυσμό, ο οποίος ανέφερε ιστορικό προηγούμενης νόσησης με SARS-CoV-2, ήταν 46.1%. Παράλληλα, το ποσοστό της αποτελεσματικότητας έναντι του στελέχους Όμικρον BA.2 των δύο εμβολιασμών με το εμβόλιο της Pfizer-ΒιοΝTech (ο 2ος τουλάχιστον 6 μήνες πριν) και χωρίς γνωστό ιστορικό νόσησης, ήταν αμελητέο. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μετά από 3 δόσεις του εμβολίου, χωρίς γνωστή προηγούμενη νόσηση ήταν 52.2%. Η προστασία μετά από προηγούμενη νόσηση και εμβολιασμό με 2 δόσεις ήταν 33.1% ενώ μετά από προηγούμενη νόσηση και εμβολιασμό με 3 δόσεις ανήλθε στο 77.3%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι που είχαν είτε μόνο νοσήσει, είτε εμβολιαστεί διπλά με το BNT162b2 είτε είχαν αποκτήσει υβριδική ανοσία, είχαν ποσοστό μεγαλύτερο του 70% ως προς την προστασία από σοβαρή ή κρίσιμη ακόμα και θανατηφόρα λοίμωξη COVID-19 από το στέλεχος BA.2. Παρόμοια ήταν και τα αποτελέσματα για τους ασθενείς που είχαν νοσήσει από λοίμωξη BA.1, καθώς και όσους είχαν εμβολιαστεί με το mRNA-1273.

Συμπερασματικά, δεν υπήρχαν ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ όσων είχαν νοσήσει από παλαιότερα στελέχη SARS-CoV-2 ή είχαν εμβολιαστεί ή είχαν υβριδική ανοσία όσον αφορά στην προστασία έναντι του στελέχους Όμικρον. Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα  της συγκεκριμένης μελέτης, ήταν ότι ο εμβολιασμός ενίσχυσε σημαντικά την ανοσία σε ασθενείς που είχαν ήδη νοσήσει από λοίμωξη COVID-19 και ότι η υβριδική ανοσία που ήταν αποτέλεσμα προηγούμενης νόσησης και πρόσφατου εμβολιασμού με τρίτη δόση παρείχε την μεγαλύτερη προστασία.


Τα υποστελέχη BA.2.12.1 και ΒΑ.4 ή ΒΑ.5 του στελέχους Όμικρον διαφεύγουν της εξουδετερωτικής ικανότητας των αντισωμάτων μετά από εμβολιασμό ή προηγούμενη νόσο

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης των Nicole P Hachmann και συνεργατών από το Beth Israel Medical center στη Βοστώνη, Μασαχουσέτη στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine 2022 (DOI: 10.1056/NEJMc2206576).

Πρόκειται για μια μελέτη, όπου οι ερευνητές αξιολόγησαν τους τίτλους των εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του στελέχους αναφοράς WA1/2020 του SARS-CoV-2 καθώς και των υποστελεχών του Όμικρον BA.1 , BA.2, BA.2.12.1 και ΒΑ.4 ή ΒΑ.5. Στη μελέτη συμμετείχαν 27 άτομα με μέση ηλικία τα 35 έτη  οι οποίοι είχαν λάβει 3 δόσεις του εμβολίου mRNA BNT162b2 (Pfizer-BioΝTech) και οι οποίοι συγκρίθηκαν με 27 συμμετέχοντες με μέση ηλικία τα 34 έτη και που είχαν νοσήσει με τα υποστελέχη BA.1 ή ΒΑ.2 πριν από διάμεσο διάστημα 29 ημερών. Στην κοορτή των εμβολίων, αποκλείστηκαν οι συμμετέχοντες που είχαν λάβει διαφορετική δόση εμβολίου COVID-19 ή λάμβαναν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Ανάμεσα στους συμμετέχοντες που είχαν νοσήσει με το στέλεχος BA.1 ή BA.2 Όμικρον, όλοι εκτός από έναν είχαν εμβολιαστεί έναντι COVID-19. Πάνω από τους μισούς (19 άτομα) είχαν λάβει 3 δόσεις εμβολίου mRNA ενώ οι υπόλοιποι 4 είτε είχαν λάβει 2 δόσεις εμβολίου είτε συνδυασμό εμβολίων. Το διάμεσο διάστημα μετά τη τελευταία δόση του εμβολίου και του θετικού αποτελέσματος PCR ήταν 83 ημέρες.

Μεταξύ των συμμετεχόντων που εμβολιάστηκαν, ο διάμεσος τίτλος εξουδετερωτικών αντισωμάτων ψευδοιού ήταν 124 έναντι του WA1/2020 αλλά λιγότερο από 20 έναντι όλων των υποστελεχών Όμικρον που ελέγχθηκαν στους 6 μήνες μετά τον αρχικό εμβολιασμό με το BNT162b2. Δύο εβδομάδες μετά την ενισχυτική δόση του εμβολίου, ο διάμεσος τίτλος των εξουδετερωτικών αντισωμάτων που παρατηρήθηκε έναντι του WA1/2020 ήταν 5.783, έναντι του ΒΑ.1 ήταν 900, έναντι του BA.2 ήταν 829, έναντι του BA.2.12.1 ήταν 410 και έναντι του BA.4 ή BA.5 ήταν 275.

Μεταξύ των συμμετεχόντων που είχαν ιστορικό νόσησης με το υποστέλεχος ΒΑ.1 ή ΒΑ.2, ο διάμεσος τίτλος των εξουδετερωτικών αντισωμάτων ήταν 11050 έναντι του WA1/2020, 1740 έναντι του ΒΑ.1, 1910 έναντι του ΒΑ.2, 1150 έναντι του ΒΑ.2.12.1 και 590 έναντι του υποστελέχους ΒΑ.4 ή ΒΑ.5. Φάνηκε, λοιπόν ότι η διάμεση τιμή εξουδετερωτικών αντισωμάτων ήταν χαμηλότερη έναντι των υποστελεχών Όμικρον και ιδιαίτερα έναντι των ΒΑ.4 ή ΒΑ.5 συγκριτικά με τη διάμεση τιμή εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του WA1/2020. Επιπλέον, η διάμεση τιμή εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι των ΒΑ.4 ή ΒΑ.5 ήταν χαμηλότερη έναντι του ΒΑ.1.

Συμπερασματικά, τα δεδομένα δείχνουν ότι τα υποστελέχη ΒΑ.2.12.1, ΒΑ.4 και ΒΑ.5 διαφεύγουν ουσιαστικά της εξουδετερωτική ανοσίας μέσω αντισωμάτων τα οποία έχουν προκληθεί είτε από εμβολιασμό είτε από προηγούμενη νόσηση. Οι εξουδετερωτικοί τίτλοι των αντισωμάτων έναντι του ΒΑ.4 ή ΒΑ.5 και σε μικρότερο ποσοστό του ΒΑ.2.12.1 ήταν χαμηλότεροι από τους αντίστοιχους τίτλους έναντι των υποστελεχών ΒΑ.1 και ΒΑ.2, γεγονός που μας δείχνει ότι το στέλεχος Όμικρον συνεχίζει να μεταλλάσσεται και να αυξάνει τις πιθανότητες ανοσολογικής διαφυγής.

Επίσης δημοσιεύτηκε σε: