Πριν λίγες εβδομάδες στο πολύ έγκριτο διεθνές περιοδικό NEJM (New England Journal of Medicine) δημοσιεύθηκε ερευνητική μελέτη λόγω της αύξησης του αριθμού των περιπτώσεων εμβρυϊκής αναστροφής οργάνων που διαγνώστηκαν μέσω υπερηχογραφήματος στην Κίνα, αρκετούς μήνες μετά την άρση των μέτρων σχετικά με την Covid. Η αναστροφή οργάνων (situs inversus), συμπεριλαμβανομένης της ολικής αναστροφής οργάνων (situs inversus totalis- δεξιοκαρδία), και του μερικού situs inversus (με λεβοκαρδία), είναι μια σπάνια συγγενής κατάσταση στην οποία η σπλαχνική οργάνωση αναστρέφεται σε σύγκριση με την φυσιολογική ανάπτυξη οργάνων. Η Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη, αναφέρουν ότι προσδιορίστηκε η συχνότητα εμφάνισης αναστροφής οργάνων από τον Ιανουάριο του 2014 έως τον Ιούλιο του 2023 χρησιμοποιώντας κλινικά δεδομένα από δύο μαιευτικά κέντρα σε διαφορετικές περιοχές της Κίνας. Κατά τους πρώτους 7 μήνες του 2023, η συχνότητα εμφάνισης του situs inversus (που διαγνώστηκε με υπερηχογράφημα ρουτίνας σε ηλικία κύησης περίπου 20 έως 24 εβδομάδων) σε αυτά τα κέντρα ήταν τέσσερις φορές υψηλότερη από τη μέση ετήσια επίπτωση από το 2014 έως το 2022 (Η επίπτωση κορυφώθηκε τον Απρίλιο του 2023 και παρέμεινε αυξημένη μέχρι τον Ιούνιο του 2023). Συνολικά, εντοπίστηκαν 56 περιπτώσεις αναστροφής οργάνων από τον Ιανουάριο του 2023 έως τον Ιούλιο του 2023 (52 περιπτώσεις αναστροφής οργάνων και 4 περιπτώσεις μερικής αναστροφής οργάνων). Η αύξηση ακολούθησε την έκρηξη των λοιμώξεων από τον SARS-CoV-2 με σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο που σημειώθηκε μετά τη διακοπή των μέτρων. Αυτό το κύμα, το οποίο τελικά εκτιμήθηκε ότι επηρεάζει περίπου το 82% του πληθυσμού στην Κίνα, ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου 2022, κορυφώθηκε γύρω στις 20 Δεκεμβρίου 2022 και τελείωσε στις αρχές Φεβρουαρίου 2023. Αν και δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την αιτιότητα, οι παρατηρήσεις μας προτείνουν πιθανή σχέση μεταξύ της λοίμωξης SARS-CoV-2 και της εμβρυϊκής αναστροφής οργάνων που απαιτεί περαιτέρω μελέτη.
Η εμβρυϊκή αναστροφή οργάνων έχει συνδεθεί με αλλαγές που συμβαίνουν κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης. Αν και το θέμα της μετάδοσης του SARS-CoV-2 στο έμβρυο είναι ακόμη προϊόν επιστημονικής διχογνωμίας, η εμβρυϊκή λοίμωξη νωρίς στην κύηση θα μπορούσε υποθετικά να οδηγήσει τις σπλαχνικές αλλαγές. Εναλλακτικά, οι μητρικές φλεγμονώδεις αποκρίσεις μπορεί να επηρεάσουν έμμεσα τη λειτουργία των αναπτυξιακών ρυθμιστών και να αποτρέψουν τη σωστή σπλαχνική πλευροποίηση. Απαιτείται περαιτέρω ανάλυση για να επαληθευτεί ότι γενετικές ανωμαλίες σε γονίδια που μπορεί να μην είχαν ανιχνευθεί κατά τον προγεννητικό γενετικό έλεγχο δεν συνέβαλαν στη συχνότητα αυτών των περιπτώσεων, και για την αξιολόγηση της πιθανής συμβολής περιβαλλοντικών παραγόντων. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι διαγνώσεις situs inversus παραμένουν εξαιρετικά σπάνιες παρά την αύξηση της επίπτωσης στα κέντρα αυτά που αναλύθηκαν μετά την έκρηξη του SARS-CoV-2.