Aπό τις 25 έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2024 διεξήχθη στο Ρίο Ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 21ο Παγκόσμιο Συνέδριο για το Πολλαπλούν Μυέλωμα που διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Εταιρεία του Πολλαπλού Μυελώματος (International Myeloma Society - IMS). Η εταιρεία IMS αποτελεί τον κύριο παγκόσμιο οργανισμό για την έρευνα και αντιμετώπιση του πολλαπλού μυελώματος και την ενημέρωση ασθενών και συγγενών τους και το συγκεκριμένο συνέδριο αποτελεί την κορυφαία επιστημονική εκδήλωση για το πολλαπλούν μυέλωμα παγκοσμίως με συμμετοχή άνω των 3.000 συνέδρων (ιατροί, βιολόγοι, ερευνητές στις βασικές επιστήμες, νοσηλευτές).
Η Μονάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα), υπό τη Διεύθυνση του Καθηγητή Θάνου Δημόπουλου, μετέχει ενεργά στη λειτουργία της Παγκόσμιας Εταιρείας του Πολλαπλού Μυελώματος με σημαντική διαχρονική συμβολή στην έρευνα και στη θεραπεία αυτής της νόσου. Συγκεκριμένα, πολλές είναι οι νέες θεραπευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση του πολλαπλού μυελώματος που έχουν λάβει έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων (FDA), τον Ευρωπαϊκό (ΕΜΑ) και τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) μετά από κλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν και με συμμετοχή της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα).
Οι εξελίξεις στον τομέα της διάγνωσης και της θεραπείας του πολλαπλού μυελώματος που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο ήταν σημαντικές. Τα συστήματα σταδιοποίησης του πολλαπλού μυελώματος συνεχώς ανανεώνονται, ώστε να καθοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η ομάδα των ασθενών που έχουν πτωχή πρόγνωση και για τους οποίους απαιτείται εντατικοποίηση της θεραπείας. Ο Καθηγητής Ευάγγελος Τέρπος παρουσίασε δεδομένα από τη Θεραπευτική Κλινική που υποστηρίζουν την προσθήκη των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων στα τρέχοντα συστήματα σταδιοποίησης, καθώς ασθενείς με νεοδιαγνωσθέν πολλαπλούν μυέλωμα και αυξημένο αριθμό κυκλοφορούντων πλασματοκυττάρων έχουν πιο δυσμενή πρόγνωση. Στον τομέα του ασυμπτωματικού πολλαπλού μυελώματος, ο υποψήφιος διδάκτωρ Παναγιώτης Μαλανδράκης και ο Καθηγητής Ευστάθιος Καστρίτης ανέλυσαν τα δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας από τους ασθενείς της Θεραπευτικής Κλινικής και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εκτενής και συστηματική αξιολόγηση επιτρέπει τον ακριβή χαρακτηρισμό των ασθενών με ασυμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα ως υψηλού ή χαμηλού κινδύνου για εξέλιξη σε συμπτωματική νόσο και επιτρέπει την εξατομικευμένη παρακολούθηση των ασθενών.
Οι προφορικές ανακοινώσεις αφορούσαν κυρίως τα αποτελέσματα της χρήσης νέων ανοσοθεραπειών στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νόσου, τόσο στην πρώτη γραμμή θεραπείας με την επίτευξη μακροχρόνιας ύφεσης, όσο και στην υποτροπή, σε ασθενείς που είχαν λάβει πολλαπλές γραμμές θεραπείας και είχαν αντοχή στις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές. Ο Καθηγητής Θάνος Δημόπουλος παρουσίασε τα νεότερα δεδομένα από τις διεθνείς, τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες φάσης 3 Perseus και Imroz. Τα αποτελέσματα και των δύο μελετών υποστηρίζουν την προσθήκη μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι του CD38 (δαρατουμουμάμπη, ισατουξιμάμπη) στην πρώτη γραμμή θεραπείας τόσο για τους ασθενείς που είναι επιλέξιμοι να υποβληθούν σε αυτόλογη μεταμόσχευση όσο και τους πιο ηλικιωμένους. Με αυτά τα δεδομένα, οι τετραπλέτες (συνδυασμοί 4 φαρμάκων) αποτελούν πλέον θεραπεία εκλογής για τους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα.
Πολλές ανακοινώσεις αφορούσαν επίσης τα νεότερα αμφι-ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία αφενός μεν συνδέονται πάνω σε αντιγονικούς στόχους που υπάρχουν στα κακοήθη πλασματοκύτταρα και από την άλλη συνδέονται πάνω στα Τ-λεμφοκύτταρα, επάγοντας την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα αποτελέσματα των μελετών που αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτών των νέων φαρμάκων, είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλους αντι-μυελωματικούς παράγοντες, ήταν εξαιρετικά ενθαρρυντικά με πολύ υψηλά ποσοστά ανταπόκρισης, με επίτευξη ύφεσης της νόσου που σε αρκετές περιπτώσεις διατηρήθηκε για αρκετά μακρό χρονικό διάστημα. Τα αμφι-ειδικά αντισώματα έχουν ιδιαίτερες τοξικότητες που απαιτούν χορήγηση σε έμπειρα κέντρα, κυρίως στις πρώτες χορηγήσεις αλλά και ειδική παρακολούθηση.
Επιπλέον, τα συζευγμένα μονοκλωνικά αντισώματα συνεχίζουν να έχουν ρόλο στη θεραπευτική του μυελώματος. Ο Καθηγητής Θάνος Δημόπουλος παρουσίασε τα νεότερα δεδομένα από την κλινική μελέτη Dreamm-8, η οποία ανέδειξε όφελος επιβίωσης στους ασθενείς με υποτροπιάζον/ανθεκτικό πολλαπλούν μυέλωμα που έλαβαν τον συνδυασμό του συζευγμένου μονοκλωνικού αντισώματος μαφοντοτινικής μπελαταμάμπης με πολαλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη χωρίς επιπλέον επιβάρυνση στους δείκτες ποιότητας της ζωής συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.
Ευελπιστούμε ότι αντίστοιχες μελλοντικές επιστημονικές συναντήσεις, θα οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα.
