Καθημερινά, σε διεθνές επίπεδο, η Ελλάδα αναλύεται ως ένα από τα λίγα παραδείγματα προς μίμηση για τη διαχείριση του πρώτου κύματος της πανδημίας από τον ιό SARS-CoV-2. Ταυτόχρονα, η χώρα μας συμμετέχει σε διεθνείς κλινικές μελέτες για την εκτίμηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας συνδυασμού φαρμακευτικών αγωγών ως προς την πολυσυστηματική νόσο COVID-19 και Ελληνες επιστήμονες συμβάλλουν στην «τεκμηριωμένη ιατρική» (evidence-based medicine) με σχετικές δήμοσιεύσεις τους σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά.

Η επιλογή της κατάλληλης χρονικής στιγμής για τη γενικευμένη καραντίνα (lockdown), παράλληλα με την καθολική συμμόρφωση και κοινωνική ευθύνη των πολιτών, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο για την επιπέδωση της επιδημικής καμπύλης. Ταυτόχρονα, βασικά στοιχεία του υγειονομικού μας συστήματος συνέβαλαν μέχρι σήμερα εξίσου σημαντικά στα θετικά αποτελέσματα που βιώνουμε, αποτελώντας βασικούς πυλώνες και για τη μελλοντική αντιμετώπιση απευκταίων επιδημικών εξάρσεων του κορωνοϊού. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

1. Η εκτεταμένη ιχνηλάτηση στην κοινότητα και τους ευάλωτους πληθυσμούς, με ταυτόχρονη απομόνωση των κρουσμάτων, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο ΕΟΔΥ, με μεγαλύτερη χρηματοδότηση και αρμοδιότητες, διαθέτει πλέον την κατάλληλη εμπειρία και το επιστημονικό προσωπικό για την αντιμετώπιση επιδημιών, όπως και για την εποπτεία των χρόνιων μη μεταδοτικών νοσημάτων της χώρας. Η πραγματοποίηση σε συνεχή βάση μεγάλου αριθμού μοριακών εξετάσεων για την ανίχνευση του ιού, που διεθνώς θα επιταχυνθεί με την ταχεία έκδοση αποτελεσμάτων («rapid tests»), και η μελλοντική ευρεία διενέργεια αντισωμάτων, αποτελούν βασικά στοιχεία για τον έλεγχο της πανδημίας.

2. Η αύξηση τηε χρηματοδότησης του συστήματος υγείας. Η εξαγγελία αυτή, έπειτα από τη βαθιά, πολυετή οικονομική κρίση που προηγήθηκε, θα βοηθήσει στη μόνιμη στελέχωση με το απαραίτητο νοσηλευτικό και εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό, την επαρκή αποζημίωση του λειτουργήματος συγχρόνως με την επανεκπαίδευσή τους, τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού, τη βελτίωση των υποδομών, την ενίσχυση των ειδικών μονάδων λοιμώξεων. Επιπρόσθετα, η αύξηση των κλινών των μονάδων εντατικής θεραπείας και αυξημένης φροντίδας που έχει προγραμματιστεί, εξομοιώνοντας σταδιακά τη δυναμικότητά τους με αυτήν των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών, αποτελεί ορθώς άμεση προτεραιότητα στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ιών που προσβάλλουν κυρίως το αναπνευστικό σύστημα.

3. Η σύσταση ομάδων εμπειρογνωμόνων, η συνεχής προσπάθεια συνεργασίας με ευρωπαϊκούς φορείς, η άμεση αναδιάταξη των νοσοκομειακών μονάδων σε κέντρα αναφοράς και μη, η προσπάθεια διασφάλισης προστατευτικού εξοπλισμού στους υγειονομικούς και πρώτων υλών για την εσωτερική παραγωγή φαρμακευτικού υλικού σε συνθήκες διεθνούς ανταγωνισμού, η εξυπηρέτηση των ασθενών μέσω της άυλης συνταγογράφησης, ήταν μερικά από τα στοιχεία που άφησαν θετικό αποτύπωμα κατά τη διάρκεια του πρώτου επιδημικού κύματος. Καθοριστικότατος όμως ήταν και ο ρόλος των εργαζομένων, υγειονομικών και μη, στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, που με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αυταπάρνηση εργάστηκαν για την επιτυχή αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης αυτής υγειονομικής κρίσης.

4. Με στόχο την περαιτέρω θωράκιση του εθνικού συστήματος υγείας είναι απαραίτητη η ισχυροποίηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ταυτόχρονα με την ενίσχυση των δομών υποστήριξης ψυχικής υγείας για τους νοσούντες, τις οικογένειές τους, και για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης που προκαλείται από τον παρατεταμένο εγκλεισμό ή την αντιμετώπιση ενός «αόρατου» εχθρού. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η διασφάλιση της δυνατότητας μετανοσοκομειακής φροντίδας των ασθενών αυτών, και η προμήθεια επαρκών ποσοτήτων υγειονομικού υλικού (μάσκες, γάντια, ποδιές κ.λπ.) για τη χρήση του σε πιθανά επόμενα επιδημικά κύματα.

5. Η συλλογική αλληλεγγύη που εκφράζεται μέσω δωρεών και υλικοτεχνικής υποδομής από πάμπολλα ιδρύματα, φορείς, επιχειρήσεις (μεταξύ αυτών εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες και εταιρείες παραγωγής υγειονομικού υλικού), καθώς και ιδιώτες, όπως και η οργάνωση πλαισίου χρήσης από την αρμόδια επιτροπή, αποτελούν εχέγγυο για τη διαμόρφωση προϋποθέσεων αποτελεσματικής στήριξης του δημόσιου συστήματος υγείας. Επιπρόσθετα, δημόσιο και ιδιωτικό σύστημα υγείας μπορεί να πρέπει να συνεργαστούν για την υποστήριξη της «βαριάς» βιομηχανίας της χώρας μας, του τουρισμού.
Στη θωράκιση του εθνικού συστήματος υγείας δεν περισσεύει κανείε. Ολοι μαζί, με συλλογική αλληλεγγύη, οργάνωση και επαρκή χρηματοδότηση, με προτεραιότητα στην ύπαρξη ασφαλών συνθηκών εργασίας του υγειονομικού προσωπικού σε όλη τη χώρα και με δεδομένη την επιστημονική επάρκεια που διαθέτουμε, μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε ένα πρότυπο διαχείρισης της πανδημίας αυτής μέχρι την οριστική εξάλειψή της.