Αντιιικά, αντιρετρόϊκά, ανθελονοσιακά, αντιυπερτασικά και ανοσοτροποποιηιικά φάρμακα αποτελούν την εμπροσθοφυλακή της επιστήμης, που επιχειρεί με αυτές τις θεραπείες να φρενάρει την επέλαση του κορονοϊού, μέχρι να αναπτυχθεί το πολυπόθητο εμβόλιο. Και ενώ η κούρσα για το εμβόλιο που θα εξαλείψει τον κίνδυνο ενός νέου κύματος της πανδημίας συνεχίζεται στα κορυφαία ερευνητικά εργαστήρια του κόσμου -με περισσότερα από 40 πειραματικά εμβόλια να βρίσκονται σε στάδιο κλινικών μελετών-, τα κοκτέιλ με τα προαναφερθέντα φάρμακα βοηθούν τους βαριά νοσούντες να διαφύγουν τον κίνδυνο. Επιπλέον, τα κοκτέιλ των φαρμάκων που έχουμε ήδη διαθέσιμα δίνονται ως θεραπεία προφύλαξης, όπως τονίζει ο καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας κατ' αρχάς στους υγειονομικούς (γιατρούς και νοσηλευτές) που κινδυνεύουν να μολυνθούν με τον κορονοϊό από υπερέκθεση αλλά και σε εξωτερικούς ασθενείς που παραμένουν σπίτι τους έχοντας συμπτώματα ή επειδή ανήκουν σε κάποια ιδιαίτερα ευπαθή ομάδα, λόγω υποκείμενου νοσήματος. Επί του θέματος ο υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, μαζί με τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα εξηγούν ότι υπάρχουν ειδικά πρωτόκολλα και ειδικά κριτήρια για τη χορήγηση των φαρμάκων αυτών, που επειδή είναι ισχυρά και έχουν παρενέργειες, απαιτούν παρακολούθηση από γιατρό. Για την εξωνοσοκομειακή τους χρήση αρμόδιος είναι ο γιατρός της πρωτοβάθμιας δομής στην περιοχή που ζει ο ασθενής, ενώ η αγωγή στέλνεται στο σπίτι του ασθενούς με το πρόγραμμα των δήμων "Βοήθεια στο σπίτι". Ποια όμως είναι αυτά τα φάρμακα που μπορούμε να στείλουμε σαν... στρατιώτες στα χαρακώματα του νέου παγκόσμιου πολέμου με τον κορονοϊό;
Κατ’ αρχάς, η υδροξυχλωροκίνη, ένα γνωστό ανθελονοσιακό φάρμακο που παράγεται από τη Sanofi και τη Novartis και χορηγείται επίσης σε άτομα με ρευματοπάθειες, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά γι' αυτή, ενώ σημαντική είναι η πρωτοβουλία της Unipharma να παρασκευάσει και να διαθέσει δωρεάν στην Ελλάδα στα 13 νοσοκομεία αναφοράς για COVID-19, 24 εκατ. δόσεις χλωροκίνης και άλλες 60.000 δόσεις στην Κύπρο, ώστε να μην παρουσιαστεί έλλειψη. Επίσης πολύτιμο θεραπευτικά είναι το αντιιικό φάρμακο favipiravir της ιαπωνικής εταιρείας Fujifilm Toyama Chemical, που έχει χρησιμοποιηθεί για τη γρίπη και πήρε άδεια για την αντιμετώπιση του COVID-19, στον οποίο δρα επιβραδύνοντας τον ρυθμό αναπαραγωγής του ιού. Ενα άλλο πολλά υποσχόμενο "όπλο" είναι το remdesivir της Gilead, ένα πειραματικό νουκλεοτιδικό ανάλογο, που είχε αναπτυχθεί ως δυνητική θεραπεία για τις επιδημίες των ιών Ebola, MERS and SARS. Αυτή την εποχή είναι σε εξέλιξη κλινικές μελέτες που διερευνούν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του καθιστώντας το υποψήφιο blockbuster φάρμακο στην αντιμετώπιση της νέας πανδημίας. Επίσης ισχυρό «όπλο» είναι ο ανοσοτροποποιητικός παράγοντας tocilizumab της Roche, που προστατεύει τους βαρέως πάσχοντες από την καταιγίδα των κυττοκινών, η οποία συνιστά αυτό τον ιδιαίτερο τρόπο δράσης του COVID-19. Οπως εξηγεί ο καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας, ο νέος κορονοϊός είναι ένας επικίνδυνος εχθρός με απίστευττη συμπεριφορά, καθώς σε κάποιους ασθενείς προκαλεί μια καταιγίδα κυττοκινών η οποία οδηγεί σε υπερφλεγμονώδες σύνδρομο και σε πολυοργανική ανεπάρκεια. Σε αυτό τον μηχανισμό παρεμβαίνει το tocilizumab, βοηθώντας τους ασθενείς να αποφύγουν τη διασωλήνωση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Στο κοκτέιλ φαρμάκων το «παρών» δίνει ένας διπλός συνδυασμός με τις ουσίες lopinavir/ritonavir της Abbvie, που η παρασκευάστρια εταιρεία δώρισε στις κινεζικές υγειονομικές Αρχές για χρήση ως πειραματική θεραπευτική επιλογή για τον COVID-19. Πρόκειται για αντιρετροϊκή θεραπεία, την οποία στη χώρα μας ήδη λαμβάνουν τα άτομα με νόσο COVID-19, με τον πρύτανη του ΕΚΠΑ, Θάνο Δημόπουλο, να επισημαίνει: «Είναι πιθανό ο συνδυασμός λοπιναβίρης/ριτοναβίρης να πρέπει να χορηγηθεί νωρίς κατά την πορεία της νόσου, ώστε να αποκομίσουμε όφελος από τη χρήση του».
ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Απροσδόκητα, στο θεραπευτικό κοκτέιλ περιλαμβάνεται και ένα φάρμακο για την αρτηριακή πίεση που δρα μπλοκάροντας έναν υποδοχέα, τον οποίο χρησιμοποιεί η αγγειοτενσίνη II για να εισχωρήσει και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, καθώς φαίνεται πως το φάρμακο εμποδίζει τη διείσδυση του φονικού ιού COVID-19 στα κύτταρα. Μια ακόμα ισχυρή υποψηφιότητα για το θεραπευτικό κοκτέιλ θέτει η κολχικίνη, ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο κατά της ουρικής αρθρίτιδας και της υπερουριχαιμίας, που εμφανίζει καρδιοπροστατευτική δράση στους ασθενείς με COVID-19 οι οποίοι νοσηλεύονται στις ΜΕΘ και διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να υποστούν πνευμονική εμβολή.
Τέλος, για τους πολύ βαρέως πάσχοντες υπάρχει ως ύστατη λύση η δυνατότητα χορήγησης ορού πλάσματος από άλλους ασθενείς που προσβλήθηκαν από τον κορονοϊό και θεραπεύτηκαν. Πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία, όπως εξηγεί ο καθηγητής Αιματολογίας, Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του ΕΚΠΑ, που περιλαμβάνει πλασμαφαίρεση και δημιουργεί ορό αντισωμάτων για όσους δεν ανταποκρίνομαι στα κοκτέιλ φαρμάκων.·
